Chị Hương (quận 7, TP HCM) từng mở một spa tại quận Phú Nhuận. Đến cuối tháng 5/2012, việc kinh doanh không đem lại kết quả, chị đã sang nhượng lại cho người khác.

Chị cho biết đã tiến hành hoàn thành các nghĩa vụ thuế với Nhà nước đến hết tháng 5/2012. Sau đó, trả lại giấy phép kinh doanh, đồng thời gọi điện thoại báo cho cán bộ thuế quản lý là không còn kinh doanh tại địa chỉ trên và sẽ có người khác kinh doanh tiếp tục. "Lúc đó, tôi nghĩ là đã đầy đủ thủ tục và yên tâm là mình không có nợ nần gì nữa", chị Hương chia sẻ.

Ngoài ra, theo chị Hương, hộ kinh doanh mới cũng hoàn thành các nghĩa vụ nộp thuế từ tháng 6/2012 cho đến nay. Tuy nhiên, đến 31/5/2014, khi chị xuất cảnh đi nước ngoài thì bất ngờ bị hải quan từ chối với lý do còn nợ ngân sách Nhà nước tại Chi Cục thuế quận Phú Nhuận.

Khi muốn chấm dứt hiệu lực mã số thuế, hộ kinh doanh cần nộp giấy chứng nhận đăng ký thuế (bản gốc) và thông báo chấm dứt hoạt động kinh doanh đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

Ngày 5/6/2014, chị Hương đến Chi cục thuế quận Phú Nhuận và được một cán bộ quản lý ở đây cho biết còn nợ thuế từ tháng 6/2012 đến tháng 9/2012 tổng số tiền là 2.382.000 đồng với lý do không làm đơn báo ngưng kinh doanh nên hệ thống tự động treo nợ và yêu cầu chị phải đóng đủ số thuế trên.

Cán bộ này cũng giải thích, sở dĩ hệ thống chỉ báo nợ thuế từ tháng 6 đến tháng 9/2012 là do sau thời điểm này, ông về thay người quản lý thuế cũ và phát hiện có hai hộ kinh doanh trùng địa chỉ, trong đó hộ mới đã nộp thuế nên ông tự động cho ngưng tính thuế với hộ của chị Hương.

Chị Hương nhận thấy bản thân không hiểu biết và tìm hiểu kỹ thủ tục ngưng kinh doanh là phải làm đơn mà chỉ báo điện thoại với cán bộ quản lý thuế cũ là sơ sót. Tuy nhiên, với 4 tháng (từ tháng 6 đến tháng 9/2012) không có kinh doanh tại địa chỉ trên và chủ hộ kinh doanh mới vẫn hoàn thành nghĩa vụ thuế thì không có lý do gì cơ quan quản lý tiếp tục thu thuế của chị.

Do đó, ngày 9/6/2014, tiểu thương này làm đơn cứu xét trình bày với nội dung như trên gửi đến Chi cục thuế quận Phú Nhuận. Ngày 17/6/2014, Chi cục thuế này có thư mời chị Hương đến làm việc, trong biên bản vẫn yêu cầu chị Hương phải nộp đủ số tiền trên.

Trước sự việc này, Đại diện Công ty luật Tín và Tâm nhìn nhận, trên thực tế, trường hợp của chị Hương xảy ra khá nhiều và hoàn toàn là lỗi không mong muốn. Điều này phần nào xuất phát từ việc phát sinh nhiều thủ tục pháp lý tại các cơ quan có thẩm quyền khác nhau, cũng như một phần là sơ suất của người dân.

Dưới góc độ pháp lý, đại diện công ty luật này cho rằng, quyết định thu thuế của Chi cục Phú Nhuận đối với trường hợp của chị Hương là có căn cứ pháp lý. Bởi theo quy định hiện hành, để chấm dứt hoạt động của hộ kinh doanh, cần thực hiện hai thủ tục đến hai cơ quan có thẩm quyền. Đầu tiên là nộp thông báo về việc chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh và bản chính giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận (huyện) nơi đặt địa điểm kinh doanh.

Ngoài ra, liên quan đến việc chấm dứt hiệu lực mã số thuế, theo Thông tư 85, hộ kinh doanh cần nộp giấy chứng nhận đăng ký thuế (bản gốc) và văn bản thông báo chấm dứt hoạt động kinh doanh đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

Trong trường hợp trên, mặc dù chị Hương đã hoàn tất thủ tục chấm dứt hoạt động của hộ kinh doanh tại Phòng đăng ký kinh doanh cấp quận (huyện), nhưng chưa thực hiện đầy đủ thủ tục chấm dứt hiệu lực mã số thuế.

Do vậy, việc cùng một địa điểm kinh doanh có hộ kinh doanh khác hoạt động và nộp thuế, không là cơ sở để chấm dứt hiệu lực mã số thuế của hộ kinh doanh chị Hương. Lỗi ở đây trước hết thuộc về hộ kinh doanh của chị. Việc mã số thuế còn hoạt động trong hệ thống dẫn đến việc tự động tiếp tục tính thuế không xuất phát từ việc quản lý và kiểm soát của cán bộ thuế. Tuy nhiên, trong trường hợp trên, nếu cán bộ thuế hướng dẫn kịp thời cho chị Hương biết để làm đầy đủ thủ tục chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh, thì đã không có rắc rối xảy ra.

Trao đổi với VnExpress, lãnh đạo Chi cục thuế quận Phú Nhuận cũng nhấn mạnh, theo quy định, khi muốn chấm dứt kinh doanh phải làm đơn khai báo để hệ thống thuế cập nhật và chấm dứt hiệu lực mã số thuế. Trường hợp của chị Hương, do không làm đơn khai báo nên hệ thống vẫn tự động cập nhật.

Tuy nhiên, đại diện Chi cục thuế Phú Nhuận cho rằng, nếu chị Hương chứng minh được đã trả giấy phép kinh doanh từ tháng 5/2012 và cơ quan thuế xác minh đúng là hộ này đã ngưng kinh doanh trên thực tế tại thời điểm trên, đồng thời hộ mới đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế từ tháng 6 đến tháng 9/2012 thì thuế Phú Nhuận sẽ lập tờ trình đưa lên lãnh đạo xem xét xoá số nợ thuế nêu trên cho chị Hương.

Trao đổi với VnExpress ngày 21/1, chị Hương cho biết, Chi cục thuế Phú Nhuận đã trích lục trên hệ thống và xác nhận chủ hộ kinh doanh mới tại địa chỉ cũ đã thực hiện tất cả các nghĩa vụ thuế tiếp theo sau khi chị ngưng kinh doanh. Do vậy, cơ quan này sẽ tiến hành xoá khoản nợ thuế trên cho chị.

Lệ Chi