Dạo quanh các khu công nghiệp ở TP Đà Nẵng, chúng tôi dễ dàng tìm các địa chỉ rao bán sổ bảo hiểm xã hội (BHXH). Những người rao bán sổ BHXH dán tờ rơi quảng cáo trên các trụ điện, cột đèn ở những nơi đông người qua lại, tập trung nhiều công nhân, người lao động.

Giao dịch công khai

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Người Lao Động, các đối tượng tìm mua sổ BHXH thường nhắm vào các khu công nghiệp, nơi có nhiều công nhân cần tiền gấp khi nghỉ việc, để mua lại sổ và ký khống nhận tiền bảo hiểm.

Hùng cho biết anh ta nhận mua các loại sổ BHXH và trả tiền ngay tại chỗ nếu đầy đủ giấy tờ hợp lệ. Yêu cầu mà Hùng đưa ra là sổ BHXH phải kèm CMND bản chính và sổ hộ khẩu hoặc giấy tạm trú “chính chủ”. “Tôi chỉ mua lại của chủ sổ chứ không mua qua tay, nếu đầy đủ giấy tờ thì chồng tiền tại chỗ” - Hùng nói chắc nịch.

Không chỉ có các đối tượng này rao mua sổ BHXH công khai, nhiều người lao động cũng không ngần ngại dán thông tin bán sổ BHXH. Liên hệ một số điện thoại dán gần một khu công nghiệp, chúng tôi được chị Nguyễn Thị Ngọc (quê Quảng Nam) cho biết đang cần bán sổ BHXH để lấy tiền mua xe. Giá của quyển sổ được chị Ngọc rao là 8 triệu đồng.

“Tôi từng làm công nhân tại một công ty điện tử với thời gian 2 năm 4 tháng. Nhiều chỗ trả giá sổ BHXH của tôi hơn 5 triệu đồng nhưng thấy rẻ quá nên tôi chần chừ, chưa muốn bán...” - chị Ngọc phân trần.

Mua bán là sai trái

Ông Nguyễn Văn Tiết, Phó Giám đốc BHXH TP Đà Nẵng, cho biết đã phát hiện nhiều trường hợp công khai rao mua - bán sổ BHXH.

Ông Tiết lý giải: Theo quy định hiện hành, 1 năm sau khi nghỉ việc mà chưa tìm được việc làm mới để tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc thì người lao động sẽ được nhận trợ cấp BHXH 1 lần. Trong khi đó, nhiều người không có công việc ổn định, thường xuyên nhảy việc nên nảy sinh nhu cầu chuyển nhượng sổ BHXH để lấy tiền ngay khi nghỉ việc. Từ đó, tình trạng mua - bán sổ BHXH phát sinh.

Theo ông Tiết, nhiều đối tượng đã lợi dụng một số công nhân có nhận thức kém để mua lại sổ BHXH với giá thấp. Sau đó, họ thanh toán để kiếm lãi cao, gây thiệt hại cho người lao động. Ông Tiết khẳng định việc mua - bán sổ BHXH là sai trái nên ngay sau khi phát hiện, cơ quan BHXH TP Đà Nẵng đã chỉ đạo BHXH các quận, huyện khắt khe hơn trong việc cấp giấy ủy quyền nhận tiền BHXH để tránh trường hợp trục lợi.