Cần xem xét xử lý đồng bộ các chính sách tài
chính, tiền tệ. Khi đã tiến hành các biện pháp thắt chặt tín dụng từ hệ
thống ngân hàng cho thị trường bất động sản thì phải có những giải pháp
thay thế kênh cung cấp tài chính cho thị trường bất động sản.
Tiến sĩ Trần Kim Chung – Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương đã
đưa ra kiến nghị này tại Hội thảo Chính sách Tài chính cho thị trường
bất động sản do Hiệp hội Bất động sản Việt Nam và Mạng các sàn giao dịch
Bất động sản Việt Nam Khu vực miền Bắc phối hợp tổ chức.
Theo Tiến sĩ Trần Kim Chung, việc các tổ chức tiết kiệm tương hỗ nước
ngoài vào Việt Nam tham gia tìm hiểu và xúc tiến chuyển giao mô hình quỹ
tiết kiệm tương hỗ bất động sản cần được nhanh chóng triển khai. Trước
mắt, khi chưa có những văn bản pháp luật quy định vấn đề này, Chính phủ
và các cơ quan hữu quan cần có những động thái cho phép tiến hành thí
điểm.
Tiến sĩ Trần Kim Chung cũng kiến nghị, triển khai mạnh mẽ Quỹ tiết kiệm
nhà ở mà Bộ Xây dựng đang tiến hành. Việc này không chỉ đơn thuần là
kênh giải quyết tài chính nhà ở cho đối tượng xã hội có nhà mà còn là
một kênh thu hút và cung ứng vốn đầu tư cho thị trường bất động sản.
Theo Tiến sĩ Trần Kim Chung, cần khai thông các nguồn vốn trong dân và
một trong những nguồn vốn có thể dễ huy động nếu có kênh dẫn là nguồn
tiền kinh doanh vàng miếng. Cần có ngay những chính sách cần thiết để
tạo kênh dẫn nguồn tiền này sang thị trường bất động sản. Nếu nguồn này
được huy động và khơi dậy, thị trường bất động sản có một nguồn tài
chính thay thế đáng kể.
Theo Tiến sĩ Trần Kim Chung cũng đề xuất, tăng cường các công cụ kích
thích thu hút nguồn đầu tư nước ngoài thông qua việc bán các doanh
nghiệp Việt Nam. Không loại trừ việc giảm giá các doanh nghiệp trong
nước để thu hút các nhà đầu tư chiến lược mua lại một phần cổ phiếu các
công ty đã cổ phần hoá. Đồng thời, tăng cường các biện pháp thu hút đầu
tư nước ngoài và kiều hối bằng việc tăng cường hiệu lực của hệ thống
dịch vụ công.
Theo Bộ Xây dựng, để tạo điều kiện cho thị trường BĐS phát triển lành
mạnh và bền vững, không để thị trường BĐS trở thành nhân tố tác động gây
lạm phát cao, tác động xấu lan truyền đến hệ thống các tổ chức tín dụng
và ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế, bộ Xây dựng đề nghị NHNN
nghiên cứu và có hướng dẫn các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng
giảm tỷ trọng một số khoản mục như: vay xây dựng khu đô thị; vay xây
dựng văn phòng, cao ốc cho thuê; vay xây dựng để chuyển nhượng trung tâm
thương mại, chợ, cửa hàng; vay xây dựng, sửa chữa, mua nhà để bán; vay
mua quyền sử dụng đất hoặc bồi thường giải phóng mặt bằng, khởi công dự
án mới.
Đối với một số khoản mục cần phải tăng tỷ trọng cho vay, như: vay xây
dựng cơ sở hạ tầng (nhà, xưởng) phục vụ sản xuất kinh doanh, vay mua nhà
để ở. Một số khoản mục có thể giữ nguyên tỷ trọng, như: vay xây dựng -
kinh doanh trung tâm thương mại, chợ, cửa hàng; vay xây dựng, sửa chữa
nhà để ở hoặc đối với các dự án dở dang cần vốn để tiếp tục hoàn thành
sản phẩm, bán và thu hồi vốn đầu tư.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, cho biết, Bộ đang đề nghị, xem
xét các điều kiện để tiếp tục cho vay đối với một số ngành, một số đối
tượng và dự án thuộc lĩnh vực BĐS.
Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam cho rằng, nên có sự phân định các ngành và
lĩnh vực thuộc BĐS để thấy rằng lĩnh vực này không hoàn toàn là phi sản
xuất và việc siết lại cho vay toàn bộ là chưa hợp lý. Ví dụ, việc cho
vay để phát triển các khu công nghiệp, để tạo lập nhà xưởng, lắp đặt máy
móc thiết bị đang rất cần được khuyến khích. Cho vay để xây dựng cơ
quan, văn phòng, chợ búa, trung tâm thương mại hay cho vay cá nhân để
xây dựng và sửa chữa nhà ở... cũng rất cần thiết để phục vụ đời sống và
an sinh xã hội.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam, xây dựng và BĐS cũng là nơi tiêu thụ,
là đầu ra của các ngành công nghiệp, sản xuất vật liệu như xi măng, sắt
thép, gạch ngói, thiết bị sứ vệ sinh... Đây lại đang là lĩnh vực được
khuyến khích với nhiều kỳ vọng tăng trưởng, nhưng có thể cũng sẽ bị đình
trệ nếu thiếu đầu ra. Kéo theo đó là tác động tới ngành giao thông vận
tải, khi thị trường vật liệu thiếu nhu cầu chuyên chở. Đó là chưa kể vấn
đề dư thừa lao động, thiếu việc làm...
Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam cho rằng, "nếu coi thị trường BĐS là lĩnh vực
phi sản xuất và ngừng cho vay toàn bộ hoạt động của lĩnh vực này một
cách không chọn lọc và thiếu linh hoạt, sẽ gây nhiều tổn thất cho DN,
thiệt hại cho các ngành sản xuất trực tiếp và bất ổn cho hệ thống tài
chính ngân hàng", đồng thời kiến nghị "các cơ quan chức năng xem xét các
điều kiện để tiếp tục cho vay đối với một số ngành, một số đối tượng và
dự án trong lĩnh vực BĐS".
Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam cho hay, trong bối cảnh hiện nay, vốn tự có
của các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực này không nhiều, phụ thuộc chủ yếu
vào nguồn vay ngân hàng, dự án thì phải xây xong móng mới được huy động
tài chính. Nhiều công trình, nhiều dự án đã hoàn thành 70 đến 80%, bỗng
bị ngừng cho vay, dẫn tới chậm tiến độ và ảnh hưởng tới tính thanh
khoản. Hàng hóa phải dừng lại ở dạng bán thành phẩm, không giao được cho
khách hàng. Nếu không tiếp tục được nhồi vốn, mọi thứ sẽ lửng lơ, dự án
không được hoàn thiện và không có sản phẩm để bán, để thu hồi vốn,
trong khi nợ cũ thì vẫn tồn đọng... Từ đó, các ngân hàng có thể giảm dư
nợ cho vay kể từ nay trở đi, song cũng đồng nghĩa với việc tăng tỷ lệ nợ
xấu, nợ khó đòi đối với các khoản vay từ nay trở về trước.
Nghị quyết 11/NQ-CP ngày 1/3/2011 của Chính phủ chuyển mục tiêu từ tập
trung tăng trưởng sang kiểm soát lạm phát. Trong đó, có một điểm quan
trọng là ưu tiên vốn tín dụng cho phát triển sản xuất - kinh doanh, giảm
tốc độ và tỷ trọng vay vốn tín dụng của khu vực phi sản xuất như bất
động sản và chứng khoán. Chỉ tiêu được đưa ra là, các ngân hàng phải
giảm vốn cho vay với bất động sản và chứng khoán bằng việc siết giảm tỷ
trọng dư nợ cho vay với lĩnh vực này xuống dưới 22% trước ngày 30/6/2011
và xuống mức 16% trước ngày 31/12/2011.
Bất động sản là lĩnh vực đòi hỏi thời gian đầu tư dài (3-10 năm) và
nguồn vốn lớn. Vì vậy, dòng tiền dành cho bất động sản đang bị co hẹp,
tác động rất lớn đến tính thanh khoản của thị trường. Nhà đầu tư đang
gặp nhiều khó khăn trong triển khai các dự án, những đồng vốn đã bỏ vào
bất động sản thời gian qua chưa kịp tạo ra lợi nhuận, đã phải chịu sức
ép của lãi suất và chính sách. Các chủ đầu tư dự án và cả nhà đầu tư thứ
cấp đã buộc phải bán tháo sản phẩm để cắt lỗ.
Ngoài những động thái trên, từ đầu năm đến nay, thị trường cũng chứng
kiến xu hướng bán cổ phần, chuyển nhượng dự án để cơ cấu lại nguồn vốn,
tránh rủi ro của chủ đầu tư. Có thể kể các thương vụ điển hình cho xu
hướng này như Tổng công ty FPT chuyển nhượng Tòa nhà 89 - Láng Hạ;
CapitaValue Homes mua lại 65% cổ phần tại Dự án Bình Chánh của Công ty
Quốc Cường Sài Gòn; Dự án cao ốc căn hộ Thủy lợi 4 (quận Bình Thạnh,
TP.HCM) chuyển nhượng 6.200 m2 cho Công ty Đầu tư bất động sản thủy lợi
4A; Công ty VinaLand Limited bán toàn bộ cổ phần trong dự án phát triển
nhà ở tại quận 9 (TP.HCM) cho một tập đoàn lớn tại Việt Nam với giá trị
chuyển nhượng 10,9 triệu USD…
Theo Tầm Nhìn