Trước yêu cầu gay gắt từ Chính phủ về cải cách thủ tục thuế, hải quan, tiếp cận điện, thủ tục bảo hiểm xã hội..., hôm qua (31.7), đại diện Bộ Tài chính, các ngành hữu quan đã họp với Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư (CIEM) để bàn cải thiện chỉ số môi trường kinh doanh của VN.

Giảm nhưng chưa đạt

Đại diện của Tập đoàn điện lực VN (EVN) tỏ ý “xấu hổ” vì thứ hạng 155/199 nước về chỉ số tiếp cận điện năm 2013, theo công bố của Ngân hàng Thế giới (WB). Theo vị này, “sau khi có Nghị quyết số 19 về cải thiện các chỉ số môi trường kinh doanh, EVN rà soát toàn bộ và đã rút ngắn thời gian làm thủ tục tiếp nhận hồ sơ, ra thỏa thuận đấu nối từ 35 ngày xuống còn 5 ngày; phương án cắt điện, đấu nối lại có thể rút xuống 10 ngày”. Tuy nhiên, vị này cũng thừa nhận thủ tục ở các cơ quan phức tạp, nhiều đầu mối giải quyết và thời gian kéo dài, chưa thống nhất…

Ông Đỗ Văn Sinh, Phó tổng giám đốc BHXH VN, cho biết đã rà soát giảm bớt còn 11 thủ tục, trong đó có 10 thủ tục của doanh nghiệp (DN). “Hiện có nhiều thủ tục được rút gọn lại như DN nếu không có biến động về nhân sự thì không cần khai báo; một số thủ tục DN tự khai báo. Chúng tôi cũng đang triển khai thí điểm kê khai trên mạng tại Hà Nội và TP.HCM, ngày 8.8 tới sẽ tổng kết và thực hiện trên toàn quốc về khai báo qua mạng”, ông Sinh nói và cho biết thêm vừa qua BHXH VN đã rà soát, giảm 227 giờ làm thủ tục, còn lại 108 giờ.

Theo tiến sĩ Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM, dù đã giảm còn 108 giờ nhưng thủ tục BHXH vẫn chưa đạt yêu cầu của Nghị quyết 19 của Chính phủ, phải sửa cả thủ tục, cả văn bản, có những thủ tục liên quan đến nghị định thì kiến nghị Chính phủ sửa đổi.

"Cuộc cải cách tiết kiệm được rất nhiều tiền"

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn, giảm thời gian nộp thuế còn 171 giờ cả thuế và BHXH thực sự là một thách thức lớn, nhưng buộc phải đứng trên tiêu chuẩn quốc tế để cải cách. Về thuế, Bộ dự kiến sửa 11 nội dung với 6 biểu mẫu, 6 nhóm tờ khai, riêng việc này đã giảm 201 giờ làm thủ tục cho DN. Việc sửa đổi quy định cho phép DN vừa và nhỏ kê khai thuế theo quý, giảm tần suất kê khai cũng sẽ giúp giảm 88 giờ. Ông Tuấn cho biết, có những thủ tục muốn sửa đổi phải trình Chính phủ, Quốc hội xem xét, quyết định. “Với tổng các giải pháp trên, chúng tôi mới giảm được còn 518 giờ, so với yêu cầu 171 giờ vẫn là một thách thức lớn”, ông Tuấn nói và khẳng định từ nay đến cuối năm ngành tài chính phải phấn đấu giảm 354 giờ làm thủ tục để đến năm 2015 còn 171 giờ.

Về thủ tục hải quan, vẫn còn nhiều yếu kém phải cải cách như tình trạng đã làm thủ tục hải quan điện tử nhưng hải quan vẫn phải in ra giấy để có các văn bản cấp cho DN khi bị quản lý thị trường kiểm tra; quy trình kiểm tra thực tế chưa đạt thông lệ… Đại diện một DN tại cuộc họp cho biết, có khi còn một thủ tục nhưng vẫn phải in hàng trăm bản cho quản lý thị trường mà họ vẫn còn “đi đo từng mét vải”. Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho rằng, để khắc phục, Bộ Tài chính đã đề xuất đầu tư 280 - 300 máy đọc để quản lý thị trường đọc được chứng từ của hải quan. Riêng về thủ tục đóng BHXH, theo ông Tuấn, vấn đề hòa mạng BHXH về một mối với ngành tài chính là vấn đề rất khó khăn mà hiện lãnh đạo cao nhất của 2 cơ quan “chưa ngồi lại với nhau để giải quyết” và đã có những trao đổi mà “6 tháng rồi vẫn chưa ra (thống nhất) được”. Nhận xét về điều này, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nói: “Đến lãnh đạo Bộ Tài chính phải nài nỉ với lãnh đạo BHXH để ngồi với nhau là quá kỳ cục”.

Theo Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư Nguyễn Đình Cung, lâu lắm ông mới thấy “một ông thứ trưởng nói hay như thế”. Tuy nhiên, “Bộ Tài chính có thực sự làm được như thế không, sau đó các bộ khác có làm không cũng là vấn đề thách thức trước mắt. Nhưng không cải cách, để tăng trưởng kinh tế chỉ 5 - 6%/năm như hiện nay thì chúng ta còn tụt hậu xa với các nước trong khu vực”, ông Cung nói.

Ông Olin McGill, chuyên gia quốc tế về phát triển môi trường kinh doanh của Tổ chức USAID, cho rằng nếu Chính phủ VN quyết tâm thực hiện Nghị quyết 19 thì đây sẽ là “một cuộc cải cách tiết kiệm được rất nhiều tiền”. Theo tính toán của cơ quan USAID, với thời gian làm thủ tục thuế, hải quan, BHXH ở VN trước đây là hơn 1.000 giờ, giảm xuống còn 872 giờ đã giúp các DN tiết kiệm khoảng 9.800 tỉ đồng/năm. Nay, nếu giảm số thời gian từ 872 giờ xuống còn 700 giờ thôi, VN đã tiết kiệm được trên 16.000 tỉ đồng/năm.

M.Q