Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến rộng rãi đối với dự thảo Nghị định về Quản lý chất lượng công trình xây dựng trước khi trình Chính phủ ban hành với nhiều điểm mang tính đột phá. Báo Dân trí đã có cuộc trao đổi với Tiến sỹ Lê Quang Hùng - Cục trưởng cục giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng – Bộ Xây dựng xung quanh vấn đề này.

Lần đầu tiên việc công bố thông tin năng lực nhà thầu tham gia hoạt động xây dựng công trình được yêu cầu trong dự thảo Nghị định. Xin ông cho biết tác dụng của quy định này?

Việc đánh giá năng lực nhà thầu thực tế hiện nay còn nhiều bất cập. Bản thân tôi đã nhận được không ít ý kiến phản hồi của một số doanh nghiệp bức xúc trước tình trạng “đánh đồng” về năng lực các nhà thầu trên thị trường hiện nay.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc không ít doanh nghiệp giỏi mất cơ hội thắng thầu tại những dự án lớn, và ngược lại nhiều chủ đầu tư cũng không thể tìm đúng những nhà thầu năng lực tốt mà họ cần.

Để giải quyết bất cập đó, dự thảo Nghị định mới sẽ khuyến khích các tổ chức, cá nhân đăng ký thông tin về năng lực hoạt động xây dựng trên các trang thông tin điện tử do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý nhằm đảm bảo thông tin được công khai và khách quan.

Những nhà thầu có năng lực sẽ được chấm điểm trong các dự án vốn ngân sách

Trong trường hợp vì một lý do nào đó có những nhà thầu không muốn đưa thông tin của doanh nghiệp mình trên trang điện tử do cơ quan nhà nước quản lý thì có ảnh hưởng gì không?

Theo dự thảo Nghị định, trước mắt, chỉ khuyến khích các nhà thầu tự đăng ký thông tin năng lực. Sau thời gian nhất định (khoảng 3 năm) có thể tiến tới quy định đăng ký thông tin bắt buộc. Tuy nhiên, dự thảo Nghị định cũng quy định chỉ cho phép các nhà thầu có đăng ký thông tin năng lực mới được tham gia nhận thầu các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước để khuyến khích các nhà thầu tham gia việc đăng ký này.

Việc đánh giá kết quả thực hiện của các nhà thầu là hình thức để kiểm soát và cập nhật thông tin về năng lực của các nhà thầu; đồng thời là cơ sở để cơ quan nhà nước có thẩm quyền có hình thức khen thưởng, ưu đãi trong đấu thầu đối với các nhà thầu có thành tích tốt và xử lý vi phạm đối với những nhà thầu có vi phạm về chất lượng công trình.

Trong dự thảo Nghị định mới, các chủ đầu tư có bị “soi” chặt như nhà thầu không?

Qua kiểm tra thực tế, chúng tôi nhận thấy, một số công trình hiện nay nhanh xuống cấp một phần do chủ đầu tư không đủ năng lực quản lý, nghiệm thu. Do vậy nghị định mới yêu cầu cơ quan quản lý chuyên ngành phải trực tiếp kiểm tra các điều kiện liên quan đến chất lượng.

Nghị định mới cũng sẽ làm rõ các chủ thể tham gia quá trình xây dựng như chủ đầu tư, nhà thầu. Người chịu trách nhiệm chính chất lượng công trình vẫn là nhà thầu, song theo các hợp đồng như BOT, BT thì chủ đầu tư cũng phải chịu trách nhiệm.

Ngoài ra, thủ tục hành chính cũng sẽ được cắt giảm nhiều, số hồ sơ có thể giảm tới 40%. Bởi quy định cũ, thi công một công trình có quá nhiều hồ sơ gây bức xúc cho người thực hiện...

Có thể nhận thấy, dự thảo Nghị định quản lý chất lượng công trình đã có những điểm đột phá nhất định. Tuy nhiên, nếu các cơ quan quản lý vẫn giữ một thái độ “truyền thống” trong chế tài xử lý vi phạm là “giơ cao đánh khẽ”, e rằng sẽ không đủ sức răn đe những doanh nghiệp cố tính vi phạm nhằm trục lợi…?

Đấy cũng chính là một điểm mới trong dự thảo Nghị định này. Từ trước đến giờ, hình thức xử lý vi phạm trong hoạt động xây dựng chủ yếu là phạt tiền với mức tối đa là 500 triệu đồng/vụ. Áp dụng hình thức phạt này xem ra người ta không sợ bằng việc bị rút giấy phép hành nghề vì nó sẽ thiệt hại nhiều hơn.

Do vậy, dự thảo Nghị định quy định rõ hơn các tình huống vi phạm cũng như tăng cường công tác thanh kiểm tra, từ đó vận dụng các hình thức xử lý nghiêm, chứ không dừng lại ở phạt tiền đối với những đối tượng cố tình vi phạm ảnh hưởng tới chất lượng công trình xây dựng.

Xin cảm ơn ông!

(Theo Dân trí)