Theo kiến trúc sư (KTS) Đặng Vũ Doãn, Viện Quy hoạch xây dựng Tp.HCM - người có kinh nghiệm làm quy hoạch, nhất là tại quận 4 và quận 7, chuyện kẹt xe nghiêm trọng tại các tuyến đường nối từ trung tâm TP với khu nam Sài Gòn chủ yếu là do lãnh đạo TP đã quá thiếu tầm nhìn trong lúc quy hoạch mở các tuyến đường về Q.7, khiến các đô thị quanh khu vực này bây giờ giống như ốc đảo.

Thiếu tầm nhìn hay không muốn làm?

KTS Doãn cho rằng, thực ra việc xây cầu nối quận 4 với quận 7 không tốn nhiều tiền đến nỗi TP không đủ kinh phí làm. Thậm chí, cách đây khoảng 1 - 2 năm, Tp.HCM còn sáng kiến xây hàng loạt cầu vượt thép tại ngã tư, vòng xoay để giải quyết nạn kẹt xe, thì chuyện xây cầu qua kênh đâu có là gì? Vấn đề là TP muốn làm hay không.

Còn nếu viện lý do sợ giải tỏa mặt bằng khi làm cầu lớn thì theo ông Doãn, Tp.HCM cũng có thể làm nhiều cây cầu nhỏ bắc qua kênh Tẻ. Đó là chưa kể, các tuyến đường hiện đã có sẵn, chỉ cần phóng cầu qua là xong. Nếu mở bản đồ quy hoạch chung quận 7 và quận 4 ra đối chiếu sẽ thấy ngay các tuyến đường quanh đây chỉ cần một cây cầu là nối thông nhau. Còn tại các bến thủy, chợ ven đường ven hai bên kênh, quy mô rất bé không cần phải giữ, tốt nhất nên dời đi chỗ khác để lấy mặt bằng xây cầu, chi phí giải phóng mặt bằng không tốn kém.

Trong khi đó, KTS Nguyễn Văn Thắng (một KTS độc lập) cho rằng, trong lúc chờ xây dựng thêm cầu, đường, thì có thể áp dụng giải pháp trước mắt tại điểm nóng về kẹt xe trên đường Nguyễn Hữu Thọ đoạn từ Nguyễn Văn Linh đến cầu Kênh Tẻ là lấy phần đất hai bên đường hiện đang để trồng cỏ, cây cối dành làm làn đường cho loại xe 2 bánh, toàn bộ phần đường hiện nay sẽ dành cho 2 làn xe ô tô.

Các loại xe đường bộ ùn ùn đổ về đường Nguyễn Hữu Thọ, Q.7 hướng về trung tâm Tp.HCM sáng ngày 23/2. Ảnh: Diệp Đức Minh

Đừng quá lệ thuộc nhà đầu tư

Theo một vị lãnh đạo của Phòng Quản lý công trình xây dựng thuộc Sở GTVT Tp.HCM, có rất nhiều dự án cầu bắc qua các tuyến sông, rạch, kênh trên địa bàn TP nhưng về số lượng thì phải dựa trên cơ sở quy hoạch đường, đến khi lập dự án cụ thể mới xác định được. Đối với tuyến Kênh Tẻ ngăn quận 4 và quận 7, thời giant ới chắc chắn TP sẽ bổ sung thêm một số cầu vì số lượng hiện có còn rất ít khiến giao thông tiếp cận rất khó khăn.

Ngoài quận 4 và quận 7, trên địa bàn Tp.HCM còn rất nhiều khu vực dân cư phát triển với tốc độ ồ ạt, hoặc các “ốc đảo” bị cô lập gần như không thể phát triển vì thiếu cầu dẫn vào như khu vực bán đảo Thanh Đa, kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên hay sông Vàm Thuật (giáp ranh các quận Tân Bình, 12, Gò Vấp)...

Một cán bộ phòng quản lý công trình xây dựng thuộc Sở GTVT cũng thừa nhận, những khu vực kể trên hiện đang thiếu rất nhiều cầu. Như tại bán đảo Thanh Đa, mặc dù trong quy hoạch đã xác định rõ sẽ xây 4 cầu nối với đất liền vì dự kiến đây sẽ là KĐT kiểu mẫu, nhưng mãi đến nay cũng mới chỉ có một cầu Kinh.

Sở GTVT cũng đã nghiên cứu và xác định được 4 vị trí xây cầu nối với quận 2, Bình Thạnh và quận Thủ Đức. Tuy nhiên, cụ thể như thế nào còn tùy thuộc nhà đầu tư khai thác quỹ đất tại Thanh Đa đề xuất làm cầu nào trước, cầu nào sau theo nhu cầu phát triển đô thị.

Tại tuyến sông Vàm Thuật ngăn quận 12 với quận Gò Vấp, do thiếu cầu nên người dân đi lại rất khổ sở. Sở GTVT cũng đã yêu cầu UBND quận Gò Vấp, quận 12 đưa thêm các cầu qua sông vào đồ án quy hoạch. Vì thực tế đây là khu vực có dân cư rất đông đúc, ùn tắc giao thông liên miên và người dân hiện giờ vẫn phải di chuyển bằng phà rất bất tiện. Được biết, dự án xây cầu đã có nhà đầu tư nghiên cứu nhưng đến nay vẫn chưa xong phương án tài chính.

Ngoài các điểm nghẽn trên, dự án cầu đường Bình Tiên được đánh giá rất quan trọng trong giải tỏa áp lực giao thông phía nam và tây nam TP cũng vẫn chưa chọn được nhà đầu tư. Sở GTVT cho biết, thời gian qua cũng đã có nhà đầu tư quan tâm dự án nhưng phương án tài chính đề xuất chưa phù hợp. Dự án cầu đường Bình Tiên có tầm quan trọng lớn vì sẽ giúp kết nối giao thông từ quận 6 qua quận 8 sang huyện Bình Chánh, thông ra đường Nguyễn Văn Linh và có thể nối ra quốc lộ 50 đi các tỉnh miền Tây. Ngoài ra, cây cầu này khi hoàn thành còn giúp giảm tải cho cầu Chà Và nối quận 5 sang quận 8.

TS Phạm Sanh - chuyên gia giao thông cho rằng, dù TP thu ngân sách hàng trăm nghìn tỉ đồng mỗi năm nhưng kinh phí để đầu tư cho hạ tầng vẫn cứ như “muối bỏ bể” do tốc độ đô thị hóa và dân cư tại Tp.HCM tăng quá nhanh. Do đó, Tp.HCM mới kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư theo hình thức BOT, BT… Tuy nhiên, “cái dở” của Tp.HCM lại ở khâu thẩm định, tức TP chưa biết chọn những vị trí cần thiết để xây cầu mà còn quá lệ thuộc vào ý muốn của nhà đầu tư. Thực tế đã có nhiều dự án xây cầu mà nhà đầu tư tự chọn địa điểm nhằm có lợi cho dự án BĐS của họ, chứ dân cư lưu thông rất ít, gây lãng phí cho TP.