Tiêu cực trong làm sổ đỏ tại các dự án chung cư; tình trạng khai thác trái phép khoáng sản gây thiệt hại cho nhà nước, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân... là những vấn đề trọng tâm được các đại biểu Quốc hội đặt ra trong phiên chất vấn tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 29.9 đối với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Nguyễn Minh Quang.

Là một trong những đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chất vấn Bộ trưởng TN-MT ngay đầu phiên họp, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của QH Nguyễn Sỹ Cương cho biết ông nhận được phản ánh của người dân Hà Nội về tình trạng phổ biến phải chi tiền "bôi trơn" để được cấp sổ đỏ, số tiền lên tới 8 triệu đồng, điển hình là tại dự án chung cư Mễ Trì Thượng, Q.Nam Từ Liêm và Hapulico, Q.Thanh Xuân.

“Thực tế có rất nhiều dự án người mua nhà đã thanh toán đầy đủ, chủ đầu tư đã bàn giao cho người sử dụng hàng năm nay nhưng không thấy nói gì đến việc cấp sổ đỏ. Theo người dân thì nguyên nhân căn bản nhất dẫn tới việc cấp sổ đỏ chậm trễ phần lớn do tiêu cực, nhũng nhiễu. Tôi xin hỏi Bộ trưởng có biết việc này không và trách nhiệm quản lý của Bộ TN-MT trong vấn đề này như thế nào?”, ông Cương chất vấn.

“Việc cấp sổ đỏ có rất nhiều nguyên nhân chậm trễ, rồi kéo dài, rồi nhũng nhiễu, có rất nhiều nguyên nhân như chúng tôi đã nêu. Chúng tôi cho rằng trong đó có trách nhiệm của văn phòng đăng ký đất đai các địa phương, mà nhất là đối với các đô thị như Hà Nội, TP.HCM thì tình hình này khá phức tạp”, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang giải trình.

Cũng theo Bộ trưởng Quang, Bộ đã cử rất nhiều đoàn xuống làm việc trực tiếp với Hà Nội, tình hình hiện nay đã được cải thiện hơn rất nhiều. “Tới đây chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường hơn nữa vừa là hướng dẫn, vừa là tìm ra những giải pháp, đồng thời tăng cường hơn công tác thanh tra và kiểm tra trong việc thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ và liên quan đến các thủ tục hành chính.

Về nội dung chất vấn trên, Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Bộ trưởng TN-MT: "Bộ trưởng đã nói tình hình chung như thế, nhưng ĐB Cương nói là cần phải quan tâm và trong vấn đề này có những biểu hiện tiêu cực mà cơ quan quản lý nhà nước phải chú ý phối hợp chặt chẽ với TP.Hà Nội, các TP lớn và các địa bàn để xử lý".

ĐB Bùi Thị An (Hà Nội) tiếp tục: "Rất nhiều cử tri nói rằng trong cấp sổ đỏ chung cư có rất nhiều vấn đề tiêu cực. Đoàn ĐBQH chúng tôi đã được UBND TP.Hà Nội báo cáo những chuyện đó được giải quyết về cơ bản và đã báo cáo lên Bộ. Nhưng vừa rồi, Bộ trưởng lại khẳng định có hiện tượng đó, cho nên xin Bộ trưởng cho biết thẩm định thông tin này để chúng tôi trả lời cho cử tri, cũng như có trách nhiệm lại với UBND TP".

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang hứa sẽ "trả lời rõ hơn bằng văn bản". 

Phải truy cứu hình sự cả người vi phạm cấp phép khai khoáng

Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp của QH Đỗ Văn Đương hỏi thẳng: "Xin Bộ trưởng trả lời là có sự tiếp tay, thông đồng của cán bộ có thẩm quyền cấp giấy phép đối với các đối tượng khai thác trái phép hay không? Ví dụ như lâm tặc, cát tặc, vàng tặc. Không dễ gì lấy được giấy phép, một ngày khai thác cát trên sông Hồng một tàu có thể thu được 50, 60 triệu, người dân phản ánh như vậy", ông Đương nói.

ĐB Đương cho rằng việc xử lý vi phạm khiển trách, kỷ luật, xử lý hành chính, thu hồi giấy phép là quá nhẹ. "Ăn dần hết tài sản quốc gia mà chỉ thu hồi và xử lý hành chính? Phải truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tham ô tài sản, cụ thể ở đây là khoáng sản. Tới đây phải quy định thẳng trong bộ luật Hình sự (sửa đổi) năm 2015 tội cấp giấy phép trái phép về khai thác tài nguyên, khoáng sản, hình phạt cao nhất đến chung thân và tử hình", ĐB Đương kiến nghị.

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang thừa nhận việc xử lý vi phạm trong khai thác khoáng sản là quá nhẹ. "Chúng tôi đồng tình với ý kiến của ĐB Đỗ Văn Đương là chúng ta cần phải có một quy định nặng hơn nữa và thậm chí phải thu hồi bằng tiền, truy cứu trách nhiệm hình sự. Tất nhiên nó sẽ liên quan đến các bộ luật khác, còn trong phạm vi nghị định của Chính phủ chỉ quy định hình thức xử phạt bằng tiền là chính", Bộ trưởng Quang nói.

Bảo Cầm