Mắc kẹt khi chuyển đổi dự án thương mại sang nhà ở xã hội

Từng được nhiều chủ dự án hồ hởi đón nhận như một lối thoát cho tồn kho bất động sản, nhưng việc cho phép chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang xã hội rồi cũng nhanh chóng nguội đi. Đến nay, trên địa bàn Hà Nội mới chỉ có 3 dự án được thực hiện chuyển đổi theo mô hình này. 

Sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 02 ngày 7/1/2013, cho phép các dự án nhà ở thương mại được phép chuyển đổi sang nhà ở xã hội, để được tiếp cận gói tín dụng ưu đãi lãi suất 30.000 tỷ đồng, nhằm “phá băng” thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 02/2013 hướng dẫn việc thực hiện và có hiệu lực từ đầu quý II năm ngoái. 

Nhiều dự án nhà xã hội tuy đã chuyển đổi nhưng vẫn chưa giải phóng mặt bằng. Ảnh: Anh Quân

Gần một năm kể từ thời điểm Thông tư 02 có hiệu lực, theo báo cáo mới nhất của Bộ Xây dựng, trên địa bàn cả nước, có 25 dự án đăng ký chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội. Cụ thể, tại Hà Nội có 15 dự án, với tổng số căn hộ dự kiến chuyển đổi từ 5.478 căn thành 10.587 căn. Tại TP HCM, có 10 dự án với quy mô số lượng căn hộ xin chuyển sang làm nhà ở xã hội là 9.052 căn hộ tăng 4.397 căn..

Tuy nhiên, đó chỉ là con số đăng ký chuyển đổi mục đích sử dụng, còn số dự án được chấp thuận cho chuyển đổi lại vô cùng… khiêm tốn. Báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy, trong số 15 dự án xin chuyển đổi tại địa bàn Hà Nội, 6 dự án được chấp thuận về chủ trương cho phép chuyển đổi, 6 dự án đang được xem xét và có 3 không đủ điều kiện.

Ông Vũ Ngọc Đạm, Trưởng phòng Phát triển nhà, Sở Xây dựng Hà Nội, đơn vị tiếp nhận hồ sơ xin chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội cho biết, tính đến thời điểm này, UBND thành phố đã cho phép chuyển đổi với 3 dự án. Lý giải về con số ít ỏi này, ông Đạm cho biết, đa phần các hồ sơ còn thiếu nhiều thủ tục liên quan.

“Tuy Thông tư 02 không yêu cầu phải phê duyệt lại quy hoạch 1/500, nếu dự án xin chuyển đổi không làm tăng diện tích xây dựng, nhưng vẫn yêu cầu phải ‘bảo đảm đúng tiêu chuẩn thiết kế nhà ở xã hội. Theo đó, việc tăng số lượng căn hộ sẽ làm tăng nhu cầu về hạ tầng kỹ thuật của dự án như cấp điện, cấp thoát nước, phòng cháy chữa cháy; hay như các hạ tầng xã hội khác, gồm dịch vụ y tế, nhà trẻ, nơi sinh hoạt công cộng… cũng phải được điều chỉnh theo tiêu chuẩn này”, ông Đạm nói. Ông cũng cho rằng, tính đến nay, khi thị trường bất động sản đang có tín hiệu phục hồi, nhiều doanh nghiệp cũng tạm dừng việc xin chuyển đổi để nghe ngóng.

Về phần mình, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp có dự án đang muốn xin chuyển đổi nhìn nhận, tuy quy định trường hợp đã ký hợp đồng góp vốn, hợp đồng mua bán với khách hàng thì trước khi thực hiện điều chỉnh cơ cấu căn hộ, mục đích sử dụng thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của tất cả khách hàng đã ký hợp đồng là đúng. Tuy nhiên, để thực hiện được thì “khó ngang với lên trời”, bởi khách hàng thường “9 người 10 ý”, khó có thể tìm được sự đồng thuận 100%.

Ngoài ra, một mục tiêu cũng được các chủ đầu tư xác định rõ ràng trước khi xin chuyển đổi dự án là để được tiếp cận gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng của Chính phủ. Tuy nhiên, theo quy định tại Thông tư 07/2013 do Bộ Xây dựng ban hành, điều kiện để doanh nghiệp được vay vốn từ gói hỗ trợ này là “đã có quỹ đất sạch và giấy phép xây dựng, trừ trường hợp được miễn giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về giấy phép xây dựng”. Đây lại chính là rào cản lớn đối với nhiều dự án xin chuyển đổi, bởi việc giải phóng mặt bằng nói chung gặp rất nhiều khó khăn.

Theo Đầu tư chứng khoán