Tái định hình thị trường hàng không

Thị trường hàng không thế giới, trong đó có Việt Nam, đang đứng trước nhiều bước ngoặt quan trọng với sự tham gia ngày càng đa dạng của các hãng hàng không.

Các hãng hàng không vùng Vịnh đã chi đậm tại Dubai Airshow - Ảnh: The Wall Street Journal

Một trong những tác động quan trọng chính là việc các hãng hàng không vùng Vịnh như: Emirates, Etihad, Qatar, Turkish Airlines đang ra sức mở rộng tuyến bay. Để mở rộng tuyến bay và bành trướng sang nhiều thị trường, các hãng hàng không này đang không ngừng chi bộn để tăng cường đội bay bằng những phi cơ đắt tiền hàng đầu. Ngày 18.11, tờ The Wall Street Journal đưa tin Boeing vừa chính thức ra mắt dòng máy bay 777X và đã nhận đơn đặt hàng kỷ lục tại triển lãm Dubai Airshow với tổng giá trị lên đến 150 tỉ USD. Các khách hàng của Boeing là những hãng hàng không vùng Vịnh, đối tượng khách hàng trọng yếu mà Airbus cũng đang nhắm đến.

Theo CNN, Turkish Airlines hiện có khoảng 190 điểm đến và dự kiến mở thêm 60 tuyến bay mới trong vòng 5 năm tới. Emirates dự kiến sớm bổ sung thêm đội bay với các đơn hàng kỷ lục. Cụ thể, hãng này vừa đặt mua các hợp đồng trị giá đến 99 tỉ USD dành cho Boeing và Airbus. Trong đó, có khoảng 150 chiếc Boeing 777X trị giá khoảng 76 tỉ USD. CNN dẫn lời chuyên gia tư vấn giao thông John Strickland nói: “Các hãng hàng không có đội bay hiện đại, đủ sức bay đường dài do vị trí địa lý của họ. Có như thế, họ mới có thể kết nối bất cứ đâu từ vị trí trung tâm của mình.

Thời gian qua, các hãng hàng không vùng Vịnh chỉ chú tâm vào thị trường châu Âu để tận dụng lợi thế về vị trí địa lý mà bỏ quên thị trường Mỹ. Tuy nhiên, chiến lược của họ dần có những thay đổi nhất định khi bắt đầu mở rộng tuyến bay đến Mỹ, thậm chí lấn sân các đối thủ châu Âu. Trong năm 2013 và năm 2014, Etihad cùng Emirates, Qatar và Turkish Airlines đang và sắp mở thêm tuyến bay đến Mỹ. Tháng trước, Emirates giới thiệu tuyến bay thẳng từ Milan (Ý) đến New York (Mỹ) mà không bay vòng qua Dubai. Ngoài ra, châu Phi cũng là thị trường mà các Turkish Airlines đang hướng đến. Chỉ trong vòng vài năm, Turkish Airlines đã trở thành hãng hàng không lớn nhất trên thị trường châu Phi khi nối với 39 khu vực ở lục địa đen.

Tiềm năng châu Á

Song hành cùng sự tái định hình của thị trường thế giới chính là sự trỗi dậy của thị trường hàng không châu Á, với sự hiện diện mạnh mẽ của những hãng hàng không giá rẻ.

Theo CNN, hàng không châu Á sẽ phát triển thần tốc trong thời gian tới, vượt qua cả Mỹ để trở thành thị trường lớn nhất. CNN dẫn số liệu của Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), dự báo đến năm 2030, hàng không châu Á đạt 4,88 tỉ lượt khách mỗi năm, vượt xa mức 2,376 tỉ của Mỹ. Điều này góp phần quan trọng vào việc thay đổi cán cân của thị trường hàng không thế giới khi tính đến năm 2009, Mỹ đạt 1,467 tỉ lượt còn châu Á chỉ 1,402 tỉ.

Đón đầu xu hướng phát triển đó, nhiều hãng hàng không đang ra sức tăng cường quy mô bằng cách mở rộng tuyến bay. Hiện nay, tại Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng, các hãng hàng không vùng Vịnh cũng đua nhau tăng cường hiện diện. Cụ thể, tại Việt Nam, các tên tuổi như Turkish Airlines, Emirates hay mới đây là Etihad đều đã có mặt. Trong khi đó, các hãng hàng không Việt Nam, đặc biệt là hàng không giá rẻ, cũng không đứng ngoài cuộc mà sẵn sàng tăng cường đội bay để cạnh tranh. Vừa qua, VietJetAir đã đặt hàng tổng cộng gần 100 chiếc Airbus trị giá đến 9,1 tỉ USD.

Với những thực tế trên, sự cạnh tranh của các hãng hàng không tại châu Á sẽ còn sôi động hơn nữa trong những năm tới.

Ngô Minh Trí