'11 đại gia nộp thiếu chứ không trốn thuế 10 tỷ đồng'

- Sau thời điểm quyết toán (thời hạn cuối là ngày 31/3 hằng năm), cơ quan thuế nếu phát hiện có phát sinh các khoản thu nhập sẽ yêu cầu bổ sung nhưng sao trên thực tế vẫn còn các cá nhân “lọt sổ” nhiều năm qua và đến giờ bị truy thu số tiền hàng tỷ đồng?

- Đa số những trường hợp bị truy thu thuế mới đây có thu nhập từ hai nơi trở lên. Ở nơi họ khai giảm trừ gia cảnh thì có thực hiện quyết toán thuế, tuy nhiên họ kê khai và quyết toán thuế đối với những thu nhập từ nơi thứ hai trở lên chưa đầy đủ.

Cơ quan thuế đã thu thập thông tin, mức chi trả từ các đơn vị khác trong giai đoạn 2009-2011 để tiến hành yêu cầu các cá nhân kê khai tiếp số thuế còn thiếu.

Bà Lê Thị Thu Hương, Cục phó Cục thuế TP HCM.

11 cá nhân bị truy thu hàng tỷ đồng vừa qua thuộc đối tượng đã kê khai thuế nhưng nộp thiếu do chỉ mới tạm khấu trừ trước 10%, chứ không phải là cố tình giấu thu nhập để trốn thuế.

Qua kết quả làm việc của Cục thuế cho thấy 11 người này có thu nhập từ nơi khác lớn và rơi vào ngưỡng thuế suất cao nhất là 35% theo biểu thuế lũy tiến của Luật thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, đơn vị chi trả vãng lai chỉ khấu trừ tiền thuế là 10% và người nộp thuế không hiểu rõ luật thuế thu nhập cá nhân nên cứ đinh ninh là đã nộp đủ.

Sau khi làm việc với cơ quan thuế, các cá nhân này đã thực hiện kê khai bổ sung và nộp thuế vào ngân sách nhà nước.

- Với tình trạng một cá nhân có thu nhập nhiều nơi nhưng không kê khai hết khi làm quyết toán thuế, hoặc với những trường hợp kinh doanh tự do thì Cục Thuế làm thế nào để quản lý?

- Thực ra, một cá nhân thu nhập ở nhiều nơi thì về nguyên tắc đều phải có chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân. Căn cứ vào đây, cá nhân sẽ tiến hành kê khai quyết toán với cơ quan thuế. Trường hợp, người nào kê khai còn thiếu thì Cục thuế sẽ tiến hành tra soát và yêu cầu bổ sung cho đầy đủ.

Với những đối tượng kinh doanh tự do, không có một đơn vị nào đứng ra xác nhận thu nhập và bản thân họ cũng không có đăng ký mã số thuế thì  đây là vấn đề gây nhiều khó khăn cho việc thu thuế trong thời gian qua.

Tuy nhiên, trong thời gian tới khi tiến hành cấp mã số thuế cá nhân cho cả người kê khai và người phụ thuộc thì việc quản lý thuế thu nhập cá nhân hy vọng sẽ chặt chẽ hơn. Đồng thời, khi mọi giao dịch của các tổ chức và cá nhân đều phải thực hiện qua ngân hàng và sự phối hợp với nhà băng để cung cấp thông tin tài khoản giao dịch sẽ làm cơ sở cho cơ quan thuế quản lý đầy đủ các nguồn thu nhập của cá nhân phát sinh trong năm.

Ngoài ra, hiện nay đã có thêm phần mềm quản lý thu nhập cá nhân thống nhất trên toàn quốc, cá nhân nào có nguồn thu nhập ở bất cứ đâu đều được theo dõi và cập nhật vào chương trình quản lý của cơ quan thuế. Do vậy, cơ quan quản lý thuế chỉ cần nhập mã số thuế của cá nhân thì sẽ hiện lên tất cả các khoản thu nhập của họ trong năm để không bỏ sót các khỏan thu nhập, tạo điều kiện cho người nộp thuế chấp hành nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân tốt hơn.

- Với những trường hợp cố tình tìm cách trốn thuế thì sẽ bị xử lý như thế nào?

- Trường hợp cá nhân cố tình trốn tránh, khi cơ quan thuế đã mời làm việc nhưng vẫn không hợp tác thì chúng tôi sẽ tiến hành kiểm tra. Người vi phạm có thể bị xử lý hành chính hoặc xử lý hình sự tùy mức độ vi phạm khác nhau.

Ngoài ra, đối tượng trốn thuế còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung khác như phạt tiền bằng số tiến thuế trốn (ngoài số thuế bị truy thu)… Tuy nhiên, pháp luật cũng có sự phân biệt giữa hành vi “chưa đến mức bị coi là tội phạm” với hành vi "bị coi là tội phạm". Không phải ai vi phạm cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế, mà có thể bị xử phạt hành chính bằng các hình thức khác nhau.

Qua đợt làm việc với các nghệ sĩ, cá nhân có thu nhập cao, nhiều người có thu nhập cao khác đã biết và tự giác thực hiện tập hợp thu nhập từ các nơi để kê khai, quyết toán thuế cuối năm.

Dù vậy, cũng còn nhiều trường hợp chưa biết hoặc biết mà chưa thực hiện nghiêm túc việc kê khai quyết toán thuế, nên Cục thuế sẽ đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật thuế thu nhập cá nhân và tiếp tục rà soát các khoản thu nhập để đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế với tất cả mọi người.